افغانستان: جنگ بیست ساله

برگرفته از سازمان مراقب سیاست خارجی آلمان – اول ژوئیه 2021
https://www.german-foreign-policy.com/news/detail/8645 /
بفارسی از حمید بهشتی

ارتش آلمان افغانستان را ترک نمود. بیلان جنگ: یک چهارم میلیون کشته، خسارات شدید به مردم، طالبان به سرعت در حال پیشروی !

 برلین/ واشنگتن/ کابل (گزارش ویژه) – دومین جنگ به لحاط طول مدت و خونین ترین اقدام نظامی آلمان به پایان رسید. بدنبال جنگی بیست ساله چهارشنبه گذشته آخرین سربازان آلمان که شب پیشتر کابل را ترک گفته بودند به فرودگاه نظامی "وونزتُرف" واقع در نزدیکی شهر هانور وارد گشتند. در پیکارهای سرزمین هندوکش به گزارش پروژه هزینه جنگ „Costs of war“ که حاصل کار دانشگاهی برای نخبگان آمریکا موسوم به براون می باشد قریب به یک چهارم میلیون انسان کشته شده اند، علاوه بر شمار نامشخصی از قربانیان جنگ که بدنبال عواقب مستقیم این جنگ ها جان داده اند، نزدیک به هفت میلیون مردم افغانستان ویلان، افراد بسیاری مجروح و علیل گشته اند، از جمله ده ها هزار کودک. فقط میزان هزینه آمریکا برای این کشتارها 2,2 بیلیون دلار بوده است. دولت آلمان مخارج اقدام نظامی این کشور در افغانستان را به 12,2 میلیون یورو رقم زده است. به موازات اینکه گردان های غرب از آنجا می روند، همواره طالبان بر قسمت های بیشتری از کشور مسلط می گردد و طولی نخواهد کشید که مناسبات قدرتِ سپتامبر 2001 تجدید گردد، یعنی درست همان مناسباتی که پیش از آغاز جنگ وجود داشته است

یک چهارم میلیون کشته

این جنگ برای افغانستان بهای سنگینی داشته است. آمار دقیق و قابل اطمینان کشته شدگان را پروژه هزینه جنگ که از جانب موسسه واتسن در دانشگاه براون (واقع در  Island Providence/Rohde) که یکی از دانشگاه های خبره پرور آمریکا می باشد برای اطلاع عموم از سال  2010 در فواصل ثابت زمانی  منتشر می سازد. مطابق اطلاعات پروژه مزبور تا اواسط آوریل 2021 در افغانستان و مناطق مجاور در پاکستان که جنگ بدانجا سرایت نموده است 241 هزارتن کشته شده اند که میان آنها 71300 غیرنظامی و 69 هزار سرباز و پلیس افغانستان بوده اند [1]. علاوه بر آن بنا بر اطلاعات پروژه مزبور که از جانب جمعی از دانشمندان و کارشناسان تهیه می گردد، فهرستی از کشته شدگان، شامل بر 2442 سرباز آمریکایی، 1144 تن پرسنل نظامی کشورهای همپیمان و قریب به 4000 نفرات مزدور آمریکا و سایر نیروهای امنیتی گشته شده اند. در گزارش پروژه مزبور بر این موضوع تأکید شده است که این فهرست فقط شامل کسانی است که مستقیما در این جنگ ها کشته شده اند و نیز افغان ها و پاکستانی هایی که متعاقب این جنگ ها مستقیما کشته شده اند؛ قید مزبور مربوط به تمام کسانی است که بر اثر بیماری، کمبود آب و تغذیه و فقدان مسکن یا سایر شرایط ناشی از جنگ جان داده اند.

 

مجروح، معلول، گرسته

علاوه بر کشته شدگان، سایر خسارات انسانی و مادّی نیر بحساب می آیند. افغان های بیشماری در این جنگ ها مجروح یا معلول گشته اند. سازمان ملل متحد فقط عرض 10 سال گذشته علاوه بر 7792 کودکان کشته شده، 18662 کودکان مجروح را شمرده است. صدمات وارده بر این کودکان بر اثر انفجار مین و مهمات خوشه ای بوده و یا بر اثر حملات هوایی، آنان اعضاء پیکر خویش را از دست داده اند [2]. افغانستان که در حال حاضر جمعت آن به 36 میلیون تخمین زده می شود، دارای 4 میلیون آواره درون کشوری و 2,7 میلیون آواره در خارج از کشور می باشد که اکثر آنها به پاکستان و ایران فرار کرده اند [3]. در حالیکه انتظار طول عمر مردم افغانستان از 56 سال در 2001 به 64 سال در 2019 افزایش یافته است – که این یکی از پیشرفت های نادر این کشور بحساب می آید- درصد فقر به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یافته است: از 33,7 درصد در سال 2007 به 54,5 درصد در سال 2016. به گزراش بخش فرهنگی سازمان ملل متحد UNICEF در سال 2019 به میزان 3,7 میلیون کودکان افغان در سنین تحصیلی از رفتن به مدرسه محروم بوده اند. بسیاری از مدارس، همانند ساختمان ها و برخی از بیمارستان ها، نیمه مخروبه و یا کاملا تخریب گشته اند. خسارات آنها با توجه به ضعف ساختاری افغانستان بسیار شدید است.

بیلیون ها هزینه جنگ

فرون بر آن، جنگ در افغانستان مبالغ هنگفتی را بلعیده است، مبالغی که برای سایر مصارف به شدت بدان نیاز می باشد. پروژه هزینه جنگ، فقط مخارج آمریکا در بازه 2001 تا 2021 را به 2,26 بیلیون دلار اعلام نموده است. در این مبلغ هزینه ای را که آمریکا باید برای بازگشتگان از جنگ به این کشور صرف نماید حساب نشده است. همچنین بهره هایی که بابت پس دادن قرضه های مربوطه باید پرداخت گردند نیز بحساب نیامده اند [4]. در ماه مارس اعلام گشت مبالغ عظیمی که برای تأمین بازسازی ساخت های غیرنظامی هزینه گشته اند به باد هوا رفته است. مطابق گزارش بازرس ویژه عمومی برای بازسازی افغانستان (SIGAR) که از جمله مقامات بازرسی دولتی آمریکاست، واشنگتن از سال 2008 در جمع 7,8 میلیارد دلار برای تأمین ساختمان ها و تهیه وسایل تردد در افغانستان صرف نموده است. اما فقط 1,2 میلیارد دلار از این مبلغ برای اینکار هزینه شده است [5] که اکثر آنها نیز در طول زمان متلاشی و غیرقابل استفاده گشته اند، زیرا مخارج تعمیر آنها را در نظر نگرفته بودند. لذا در حال حاضر ساختمان ها و وسائل تردد باقی مانده ی آنها فقط به میزان 343,2 میلیون دلار قابل استفاده می باشند.

میلیاردها هزینه نظامی

آلمان نیز برای این جنگ مبالغ هنگفتی هزینه کرده است. دولت آلمان برای مأموریت نظامی در افغانستان از 2001 تا 2020  مبلغ 12,2 میلیارد یورو صرف نموده است [6]. علاه بر آن در همین بازه زمانی برای کمک های انسانی 425 میلیون یورو هزینه گشته است که کمتر از 4 درصد مبلغی است که آلمان مستقیما برای امور نظامی خرج کرده است. میزان سایر مخارج پروژه های غیرنظامی که بموازات اقدامات نظامی صرف گشته است، کاملا روشن نیست. البته می توان با اتکا بر اطلاعی که دولت آلمان در 11 سپتامبر 2018 داده است این مبلغ را تخمین زد. بر این مبنا از 15,82 میلیارد یورویی که تا 27 اوت 2018 از جانب آلمان در افغانستان هزینه گشته است، 11,22 میلیارد مربوط به ارتش بوده است [7]. لذا هزینه ای که مستقیما برای مقاصد نظامی بکار نرفته 4,6 میلیارد یورو بوده است.

طالبان در حال پیشرفت

فرون بر منابع عظیم فاینانس که توسط پرداخت های آمریکا و آلمان هزینه گشته اند مبالغی نیز که برخی از سایر کشورهای غربی و سایر متحدین آنها صرف نموده اند به جنگی جاری گشته است که نه فقط موجب مرگ انسان های بسیار و خسارات اجتماعی غیر قابل حساب و خسارات مالی بوده است بلکه علاوه بر آن این مبالغ تلف گشته و مطابق معیارهای خود کشورهای دخیل در این جنگ فاقد موفقیت و بیهوده بوده اند. در تأیید این مطلب حتّا بالاترین فرمانده نیروهای آمریکا ژنرال اوستین"سکُت" میلر بر پیشرفت سریع طالبان تأکید نموده است. بر اساس تخمین کارشناسان، طالبان در این بین 140 بخش از 340 بخش کشور را کنترل نموده و در 170 بخش دیگر دارای نفوذ قابل ملاحظه می باشند؛ "تقریبا روزانه" بخش های دیگری نیر یا در برخوردهای نظامی یا در تسلیم صلح آمیز بدست طالبان می افتند [8]. میلر عبارت "پیشرفت های سراسری" را به کار برده است که بیم روندی مانند آنچه در سال های 1990 پس از برون رفت ارتش شوروی بود، در آن مستتر است. لذا با توجه به اوضاع جاری، طالبان در زمانی قابل پیش بینی در کابل قدرت را بدست خواهند گرفت و در اصل همان وضعیتی بر کشور مسلط خواهد گشت که به فاصله کوتاهی پیش از آغاز جنگ در 2001 بوجود آمده بود.

پاورقی ها

[1] U.S. Costs to Date for the War in Afghanistan, in $ Billions, 2001-2021. watson.brown.edu.

[2] Afghanistan. Visualising the impact of 20 years of war. interactive.aljazeera.com.

[3] Isabel Debre: Counting the costs of America's 20-year war in Afghanistan. apnews.com 30.04.2021.

[4] U.S. Costs to Date for the War in Afghanistan, in $ Billions, 2001-2021. watson.brown.edu.

[5] Kathy Gannon: Report: US wasted billions on cars, buildings in Afghanistan. abcnews.go.com 01.03.2021.

[6] Antwort der Bundesregierung auf die Kleine Anfrage der Abgeordneten Heike Hänsel, Christine Buchholz, Sevim Dağdelen, weiterer Abgeordneter und der Fraktion Die Linke. Deutscher Bundestag, Drucksache 19/28361. Berlin, 12.04.2021.

[7] Afghanistan: rund 16 Milliarden Euro für Frieden und Aufbau. bundeswehr-journal.de 14.11.2018.

[8] Pamela Constable: U.S. military commander in Afghanistan warns of chaotic civil war. washingtonpost.com 29.06.2021.